جدیدترین استفتائات امام خامنه ای

خوراندن الكل به دیگران
س: من در غرب زندگى مى‌كنم و اشتباهاً دو بسته كیك خریدم كه حاوى الكل است. از آنجا كه براى خرید آن هزینه كرده‌ام آیا جایز است آن را به خانواده‌ام كه مسیحى هستند بدهم كه بخورند یا باید آن را دور بریزم؟
ج) خوراندن غذایى كه محتواى الكل است به دیگرى هر چند غیرمسلمان باشد، جایز نیست.

شك در صحّت كفاره بعد از زمان اداى آن
س: در ماه مبارك رمضان روزه‌ى یك روز من باطل شد كه باید به جاى آن 61 روز كفاره آن را مى‌گرفتم من همه‌ى روزه‌هاى كفاره را گرفته‌ام اما مطمئن نیستم كه 30 روز پشت سر هم گرفته‌ام یا 31 روز، اكنون تكلیف من چیست؟
ج) اگر روزه‌هاى كفاره را گرفته‌اید و در وقت روزه گرفتن متوجه بودید كه 31 روز آن باید پشت سر هم باشد، شك و تردید فعلى اعتبار ندارد.

عدم انتقال حق قصاص به ورثه‌ى مادر در فرض حیات پدر
شخصى به قتل مى‌رسد، ولى دم منحصر است به پدر و مادر مقتول، قبل از قصاص قاتل, مادرِ مقتول فوت مى‌نماید:
1ـ آیا ورثه مادر در کنار پدرِ مقتول، «ولى دم» خواهند بود و حق درخواست قصاص دارند؟
2- و یا در صورت مصالحه پدرِ مقتول به وصول دیه، ورثه‌ى مادر ملزم به پذیرش قدرالسهم مادر خواهند بود؟
3ـ در فرض مذکور، با وجود، پدر حق قصاص به طبقه بعد، از وراث خواهد رسید یا خیر؟
ج) با فوت مادر، ولىِّ دَمْ تنها پدر است و حق مادر به ورثه‌اش منتقل نمى‌شود و ورثه مادر سهمى در دیه تصالحى و یا حق قصاص ندارند.

مسافرت در صورت احتمال عدم وجدان آب براى وضو
س: اگر کسى احتمال بدهد یا یقین داشته باشد که در همراهى با یک گروه کوهنوردى، به جایى خواهد رسید که آبى براى طهارت و وضو پیدا نخواهد کرد و وقت نماز هم مى‏‌گذرد، آیا مى‌تواند به این برنامه کوهنوردى برود یا نباید برود؟
ضمنا این موضوع در اکثر برنامه‌هاى کوهنوردى، وجود دارد.
ج) اگر قبل از وقت نماز عازم كوهنوردى شود، اشكال ندارد و چنانچه در وقت نماز آب براى وضو پیدا نكند و با تیمم نماز بخواند، مانع ندارد.

شك در مقدار پرداخت شده به فروشنده
س: اگر جنسى را به پانصد تومان خریدارى کرده و فروشنده هزار و پانصد تومان به عنوان الباقى پولم به من پس داد و من شک کردم که به فروشنده هزار تومان دادم یا دو هزار تومان، آیا مى‌بایست از فروشنده سؤال کنم یا اینكه پولى که فروشنده به من داده را بگیرم و به شک خود اعتنا نکرده و بنا را بر این بگذارم که حتماً اسكناس دو هزار تومانى به فروشنده داده‌ بودم که هزار و پانصد تومان به من پس داده است؟ (ضمناً با توجه به اینكه اینجانب در امور مالى بسیار شک مى‌کنم، آیا در حكم مسأله فوق تفاوتى مى‌كند یا خیر؟)
ج) اگر نمى‌دانید كه زیادى به شما پس داده‌اند یا نه، پرس و جو لازم نیست، اگر چه بهتر است سؤال كنید.

مخاطب قرار دادن غیر خدا در قنوت
س: مى‌گویند در نماز به غیر خدا نباید توجه شود. سؤال من این است که اگر در قنوت نماز، دعاى فرج (الهى عظم البلاء ..) خوانده شود که در آخر آن توسل به حضرت صاحب‌الزمان(عج) وجود دارد و نیز خوانده مى‌شود «یا محمدُ یا علی، یا علىُ یا محمد اكفیانی ...»، آیا این توجه به غیر خدا محسوب مى‌شود یا خیر؟ و حکم خواندن چنین دعایى در نماز چیست؟
ج) مخاطب قرار دادن غیر خدا در نماز موجب بطلان نماز است.

روش انجام ركوع و سجود نماز مستحبى
س: آیا در نماز نافله در حال استقرار و اختیار مى‌توان ركوع و سجود را با ایماء و اشاره انجام داد؟
ج) در حال استقرار در مكانى، باید هم قبله را مراعات كند و هم ركوع و سجود را به نحو صحیح انجام دهد ولى مانع ندارد نافله را در حال اختیار هم نشسته بخواند.

ازدواج دختر فاقد ولىّ به جهت محرمیّت
س1: آیا مى‌توان دختر باكره‌‌اى را كه فاقد پدر و جدّ پدرى مى‌باشد براى محرمیّت، به عقد فرزند نوزاد پسر مردى كه به منزل آنها تردد دارد (اعم از فامیل و...) درآورد؟
س2: در صورت خوانده شدن مجرّد عقد در قبل، آیا آنها به هم محرم بوده و آن دختر عروس آن مرد و مادرش مادر زن نوزاد محسوب مى‌شود؟
س3: محرمیت و ازدواج آنها در آینده با یكدیگر چه حكمى دارد؟
ج) دختر بالغه رشیده كه پدر و جدّ پدرى ندارد اختیار ازدواجش با خودش است و نیاز به اجازه كسى ندارد، ولى در تزویج او با پسر نابالغ اگر چه شیرخوار باشد، باید با ولایت پدر پسر باشد، و عقدى كه به قصد جدّى تزویج و به نحو صحیح خوانده شده، تمام آثار شرعى آن بر آن مترتب است.

شرایط قربانى
س: احتراماً به استحضار مى‌رساند همانگونه كه مستحضرید یكى از شرایط هدى آن است كه لاغر نباشد، از طرفى نژاد گوسفندان به لحاظ تغییر محل جغرافیا متفاوت مى‌باشد، در این صورت لاغرى و چاقى متناسب با نژاد آن سنجیده مى‌شود.
حال بفرمایید لاغرى به حسب نژاد سنجیده مى‌شود یا حتماً مى‌بایست درشت باشد؟
ج) بزرگى و كوچكى گوسفند دخالت ندارد، چاقى و لاغرى هر گوسفندى به ملاحظه خودش محاسبه مى‌شود كه علاوه بر شرایط سنى و عدم نقص اعضاء باید لاغر نباشد.

مرگ هم زمان پدر و پسر
س1: پدر و فرزندى در سانحه رانندگى در آن واحد فوت نموده‌اند و حسب نظریه (كمسیون پزشكى قانونى) تقدم و تأخر زمانى فوت نامبردگان مجهول مى‌باشد. اعلام فرمایید در مثل ما نحن فیه. اصل قاعده عدم توارث ثابت است یا اصل توارث؟ به بیان دیگر آیا متوفیان (پدر و پسر) از یكدیگر ارث مى‌برند یا خیر؟ با توجه به این كه زمان فوت نامبردگان مجهول و معلوم نمى‌باشد كه كدامیك زودتر فوت نموده‌اند.
س2: با توجه به اینكه در ما نحن فیه، متوفیان از طبق اول ارث وارثى ندارند و صرفاً زوجه باقى است آیا تمام ماترك متعلق سهم زوجه است یا اینكه به طبق دوم ارث (برادر و خواهر متوفىٰ) نیز ارث تعلق مى‌گیرد؟ میزان سهم هر یك نیز معیّن گردد؟
ج) در فرض سؤال یكى از دو متوفى خواه پدر باشد و یا پسر، فرض مى‌شود اول فوت كرده و ماترك او بین متوفاى دیگر و سایر ورثه‌ى وى تقسیم مى‌شود، سپس فرض مى‌شود متوفاى دیگر اول فوت كرده و ماترك او بین ورثه تقسیم مى‌شود، ولى در این فرض متوفاى دوم از آنچه از وى به متوفاى فرض اول ارث رسیده، ارث نمى‌برد بلكه از باقى تركه‌اش ارث مى‌برد و آنچه هر یك از همدیگر ارث بردند از هر یك به ورثه شرعى‌اش هر كسى كه باشد، مى‌رسد و تعیین سهم هر یك را خودتان حساب نمایید.

تربیت حیوانات براى نمایش در سیرك
س: حیواناتى كه در سیركها حركات نمایشى انجام مى‌دهند تحت شكنجه و تنبیهات بدنى شدید تربیت مى‌شوند. این حیوانات با شلاق‌هاى مخصوص ضرب و شتم مى‌شوند و در هنگام نمایش با شنیدن صداى شلاق به هر كارى كه مربى آن حیوان دستور دهد تن مى‌دهند. هدف از این نوع تربیت هم فقط اجراى نمایش و به منظور تفریح انسان‌ها مى‌باشد، لذا حكم تربیت و نمایش حیوانات در این سیركها را اعلام فرمایید.
ج) ایذاء و ضرب حیوانات جهت ترساندن آنها براى نمایش تفریحى صورت شرعى ندارد.

مرگ همزمان اعضاى خانواده
س: چنانچه دو یا چند نفر از یك خانواده در حادثه سقوط هواپیما در دریا و یا خشكى و یا غرق كشتى در دریا و یا غرق لنج و قایق در رودخانه و یا خرابى ناشى از بمباران، افتادن درخت، سقوط هواپیما در اثر برخورد موشك یا با زمین، برخورد و تصادم دو اتومبیل یا دو قطار یا دو هواپیما و... جان خود را از دست بدهند بطورى كه تأخر و تقدّم فوت آنها مشخص نباشد آیا از همدیگر ارث مى‌برند یا خیر؟ آیا این موارد را مى‌‌توان شامل هدم و غرق دانست؟
ج) موارد مذكور حكم فوت در اثر غرق یا هدم را دارد كه ترتیب ارث آن در كتاب «تحریرالوسیله» مذكور است، مراجعه نمایید.

عبادات در اماكن داراى روز و شب شش ماهه
س: دوستم در اروپاى شمالى كار مى‌كند كه شش ماه روز و شش ماه شب است، حكم شرعى عبادات او چیست؟
ج) نمازها را در وقت، به همان افق محل سكونت ـ كه صبح را در صبح آنجا و ظهر و عصر را، به همان وقت آنجا، و نماز مغرب و عشاء را در بعد از مغرب همانجا ـ‌ باید بخواند.
و روزه، به حساب اینكه روز خیلى طولانى است و تمكن از روزه ندارد، ساقط است.

سقوط اجازه پدر یا جدّ پدرى
س: دخترى كه دم بخت است و موقع ازدواج او رسیده است اگر ولىّ قانونى او (یعنى پدر و جدّ پدرى) یا مفقودالاثر باشند یا حضور داشته باشند و با ازدواج چنین دخترى مخالفت داشته باشند در صورتى كه شوهر هم‌كفو او محسوب شده و توانایى فراهم آوردن امكانات چنین ازدواجى را از نظر مادر دختر و معرفین داشته باشد، از نظر حضرتعالى آیا یكى از سر دفتران ازدواج مى‌تواند چنین ازدواجى را ثبت و امضاء نماید یا خیر؟
ج) ازدواج دختر باكره موقوف بر اجازه پدر یا جدّ پدرى است ولى اگر پدر و جدّ پدرى مفقود باشند یا در سفر باشند و دسترسى به آنان نباشد در این صورت احتیاج به اجازه‌ى آنان نیست و همچنین اگر با میل دختر به ازدواج، كفو شرعى و عرفى وى از او خواستگارى كند و پدر و جدّ پدرى از اجازه‌ى چنین ازدواجى امتناع ورزند و پاى كفو شرعى و عرفى دیگرى كه مورد قبول پدر یا جدّ پدرى باشد در میان نباشد، در این صورت ولایت پدر و جدّ پدرى ساقط است و ازدواج دختر نیاز به اجازه آنان ندارد.

خمس اعتبار كارت تلفن یا شارژ
س: آیا به اعتبار باقیمانده کارت‌هاى تلفن و شارژ موبایل اعتبارى، خمس تعلق مى‌گیرد؟
ج) شارژ موبایل را اگر با درآمد بین سال پرداخته است، اعتبار باقیمانده در كارت سر سال خمسی خمس دارد.

سقط جنین چهل روزه
س: پدر و مادرى جنین چهل روزه‌اى را سقط كرده‌اند چون مادر بیمار بوده و پزشكان به صورت شفاهى گفته بودند كه زایمان براى مادر خطر دارد و از باردار شدن منع شده بوده است، آیا به عمل فوق دیه تعلق مى‌گیرد یا خیر؟ در صورتى كه جواب مثبت است قیمت امروزى چقدر است و به چه جایى یا كسى پرداخت گردد؟
ج) جنین چهل روزه اگر بصورت علقه درآمده بود، دیه‌ى اسقاط آن سى مثقال طلا است و دیه به عهده كسى است كه مباشر در سقط آن بوده است و به شخص مباشر اسقاط نمى‌رسد بلكه به سایر ورثه جنین از پدر یا مادر یا برادر و خواهر ارث مى‌رسد.

برداشت هزینه‌هاى میّت از پول فروش اموالش
س: پدر اینجانب در سال 1379 فوت نموده‌اند و كل هزینه‌هاى مربوط به كفن و دفن و تشییع جنازه و مراسمات تا سالگرد مجموعاً چهل میلیون ریال شده است، كه طبق وصیت پدرم باید از ثلث مالش كه عبارت از یك منزل مسكونى است، برداشته شود. در حال حاضر هشت سال از فوت ایشان مى‌گذرد و مى‌خواهیم منزل را فروخته و هزینه‌هاى صرف شده‌ى مورد اشاره را از ثلث مال میّت برداریم، با توجه به اینكه قیمت منزل نسبت به سال 1379 افزایش داشته است، مبلغ خرج شده را به چه نحوى باید محاسبه كرد؟
ج) همان مبلغ هزینه شده از ثلث وجه فروش منزل ماترك میّت برداشته مى‌شود، حق برداشت زائد را ندارند.

غیبت شخص متجاهر به فسق
س1: آیا غیبت شخص متجاهر به فسق جایز است؟
س2: ملاک تجاهر به فسق چیست؟
ج1) نسبت به صفتى كه تجاهر كرده، جایز است.
ج2) عرفى است.

استفاده مرد از اشیاء آب طلا كارى شده
س: استفاده از ساعتى كه آن را به جاى رنگ آب طلا داده‌اند براى مرد چه حكمى دارد؟
ج) اشكال ندارد.

ادعاى وقفى بودن زمین مجهول‌المالك
س: آیا کسى مى‌تواند ادعاى وقف بودن زمین مجهولى را داشته باشد؟
ج) براى ثبوت وقفیّت، وجود وقفنامه شرط نیست بلکه اعتراف ذوالید (که وقف در تصرّف آنان است) یا اعتراف ورثه‌ى ذوالید بعد از فوت او، به وقف بودن آن ملک، کافى است و همچنین احراز سابقه رفتار با آن ملک به عنوان وقف یا شهادت دو مرد عادل بر وقف بودن آن و یا شهرت وقفیّت آن ملک بین مردم بخصوص افراد کهنسال به گونه‏اى که مفید علم یا اطمینان باشد هم وقف بودن را ثابت مى‏کند. در نتیجه با وجود یکى از این دلائل وقفیّت، حکم به وقف بودن مى‏شود و درغیر این صورت وقف محقق نیست.

دعاى فارسى در سجده
س: آیا در سجده مى‌توان بعد از ذكر سجده دعایى به زبان فارسى خواند؟ یا فقط دعایى به زبان فارسى خواند؟
ج) خواندن دعا به زبان فارسى در سجده اشكال ندارد ولى كفایت از ذكر واجب نمى‌كند و باید ذكر واجب خوانده شود.

خواندن نماز با چادر بدن‌نما
س: آیا نماز خواندن با چادر نازک که شبح بدن زیر آن نمایان است صحیح است؟ اگر صحیح نیست کسى که با این پوشش نماز خوانده وظیفه‌اش چیست؟
ج) بنابر احتیاط واجب پوشاندن شبح بدن لازم است و بدون ستر آن نماز صحیح نیست ولى نمازهایى كه با اعتقاد به صحّت به صورت مذكور خوانده شده، صحیح و مجزى بوده است.

ملاك حلیّت و حرمت در پرندگان
س: آیا پرنده فلامینگو که از لک لک سانان است، حلال گوشت مى‌باشد؟
ج) پرنده حلال از حرام آن به دو امر تشخیص داده مى‌شود كه هر كدام از آنها در شرع علامت حلال و حرام بودن ـ در موردى كه بر حلیت و بر حرمت آن تصریح نشده باشد نه در موردى كه نصى بر حكم آن از حیث حلیت و حرمت باشد ـ قرار داده شده است:
یكى از آن دو امر «صفیف»* و «دفیف»** است پس هر پرنده‌اى كه صفیفش بیشتر از دفیفش باشد حرام است و هر پرنده‌اى كه عكس آن باشد به اینكه دفیفش بیشتر باشد، حلال است.
دومى آنها «چینه‌دان» و «سنگ‌دان» و «صیصیه»*** است؛ پس هر پرنده‌اى كه یكى از این سه را داشته باشد حلال است و هر پرنده‌اى كه هیچ یك از اینها را نداشته باشد حرام است؛ و پرنده آب (دریایى) با غیر آن در دو علامت ذكر شده مساوى مى‌باشد پس هر آنچه كه دفیفش بیشتر از صفیفش باشد یا در آن یكى از این سه نشانه باشد، حلال است اگر چه ماهى مى‌خورد و آنچه كه صفیفش بیشتر از دفیفش باشد یا هیچ یك از آن سه را نداشته باشد، حرام است؛ و تشخیص موضوع بر عهده مكلّف است.

* صفیف: گشادن بالها در وقت پریدن است.
** دفیف: تكان دادن بالهایش در وقت پریدن است.
* * * صیصیه: تیغى است كه در پشت پاى پرنده قرار دارد.